Historia

Wiele lat później, po II wojnie światowej, kiedy starano się odbudować system edukacji młodzieży, kolejni inicjatorzy postanowili wrócić do propozycji założycieli katolickiego skautingu. 

1 listopada 1956 w Kolonii w Niemczech spotkało się 30 młodych szefów z Francji i Niemiec, katolicy, protestanci i prawosławni. Ich spotkanie dało początek „Federacji Skautingu Europejskiego”. 

Po trzech dniach debat, przygotowano dokument zawierający dziesięć artykułów: Statut FSE. Pierwszy artykuł stwierdza: „Niniejszym powstała Federacja Skautingu Europejskiego. Jest to międzynarodowe Stowarzyszenie Skautowe, składające się ze stowarzyszeń narodowych. Jego celem jest korzystanie z metod tradycyjnego skautingu Baden-Powella, w realiach europejskich oraz w oparciu o zasady chrześcijańskie, będące fundamentem zjedonczonej Europy.” 

Jako oficjalne oznaczenie dla wszystkich stowarzyszeń, Federacja przyjęła ośmioramienny krzyż maltański i złotą lilijkę. Wybór nie był przypadkowy. Spotkanie odbywało się w dzień Wszystkich Świętych, kiedy Kościół uroczyście ogłasza osiem błogosławieństw całemu światu. Ramiona krzyża FSE symblizują właśnie osiem błogosławieństw. 

Co roku na jesieni – od 1 listopada 1956 aż do dzisiaj – odbywa się spotkanie zwane Radą Federalną. Na takiej Radzie w roku 1957 (rok po utworzeniu FSE) ustalono treść kolejnego tekstu, nazwanego „Dyrektorium Religijnym”. Rozwinęło ono pierwszy artykuł Statutu FSE oraz określiło zasady życia religijnego w jednostkach. Dyrektorium Religijne z 1957 stwierdza w pierwszym artykule: „organizacja zwana Federacją Skautingu Europejskiego uznaje pełną wartość wiary chrześcijańskiej. Wszystkie swoje działania i decyzje podejmuje zgodnie z wymaganiami tej wiary.”

Mając świadomość wielkiego znaczenia symboli dla organizacji, młodzi szefowie zebrani w Kolonii wybrali oznaczenia, które mieli nosić na piersi, oddające w pełni ideały, jakie reprezentowali. 

Symbolem wszystkich skautów na świecie jest lilijka, wybrana przez Baden-Powella – wskazywała północ na starych kompasach oraz na mapach morskich. 

Wybierając ten symbol Baden-Powell chciał wyjaśnić na czym polega jego idea kształtowania charakteru, tzn. kobiety i mężczyzny zdolnych do obrania własnego kursu i utrzymania na nim swojego życia, niezależnie od społecznych zmian w ich otoczeniu. 

Dla młodych ludzi zebranych w Kolonii, Gwiazda Polarna wskazana przez lilijkę kompasu symbolizowała Chrystusa, który umarł na krzyżu i zmartwychwstał dla zbawienia wszystkich ludzi. Krzyż ten, czerwony krwią Chrystusa, ma osiem ramion symbolizujących osiem błogosławieństw z Kazania na górze – swoisty program życiowy dla tych, którzy chcą naśladować Zbawiciela. 

Ówczesny Naczelnik stowarzyszenia niemieckiego, Karl Schmitz Moormann, który podczas studiów mieszkał w Paryżu, poprosił w 1957 Pierre’a Jouberta, słynnego skautowego rysownika i wielkiego eksperta w heraldyce, aby zaprojektował oznaczenie organizacji.

Ze względów estetycznych Joubert, poszukiwał krzyża na tyle grubego na środku, aby umieścić w centrum złotą lilijkę Baden Powella. Jego wybór padł zatem na ośmioramienny krzyż opactwa Cystersów Morimond, który stał się też krzyżem Szpitalników św. Jana Jerozolimskiego. 

Tekst przedstawiający nowy ruch skautowy, zredagowany w 1959, pozwala nam lepiej zrozumieć ducha, według którego działali ci młodzi ludzie. 

“Niektórzy młodzi ludzie zgodzli się, że nie sposób co dwadzieścia lat zaczynać kolejną wojnę przeciwko sobie i pozwalać milionom sierot wojennych czekać na swoją kolej, aby wyruszyć na front… 

Ponieważ widok tego wszystkiego – zniszczonych podczas wojny miast, dzieci spalonych przez napalm, dzieci, które mają tylko jedną nogę i muszą poruszać się o kulach, mężczyzn, którzy nie mają już rąk lub oczu – sprawił, że coś w nas wezbrało i krzyknęło: „Już dość! Wystarczy!”(…) 

Ponieważ doświadczyliśmy na wspólnych spotkaniach i obozach, że nic, absolutnie nic nas nie różni; przyjaźń rodzi się tak samo pomiędzy Francuzami, Austriakami, Belgami, Włochami…

Dlatego właśnie zaangażowaliśmy się w walkę przeciwko tym, którzy chcą wnieść nieufność i nienawiść między nas. Wyszliśmy sobie nawzajem na spotkanie, nie mając nic więcej niż uśmiech, otwarte dłonie oraz serca wolne i lojalne, nosząc ten sam krzyż ze złotą lilijką… 

Dlatego też, jako protestanci, katolicy i prawosławni, chcieliśmy jedynie pamiętać, że Chrystus umarł za nas wszystkich (…) i pragnęliśmy widzieć w każdym bliźnim chrześcijanina, którego kocha Bóg. Chcieliśmy wznieść się ponad podziały ludzkie – dlatego właśnie postanowiliśmy zostać Skautami Europy…”

Ci młodzi szefowie ośmielili się również dodać nowy element, który jest niezwykle ważną częścią tekstu Przyrzeczenia Harcerskiego: wierność Europie. Flaga Europy z dwunastoma złotymi gwiazdami, powiewała na wszystkich obozach FSE już trzydzieści lat przed jej przyjęciem przez Unię Europejską jako swojego symbolu. Pierwsi Skauci Europy również postrzegali ją jako symbol chrześcijaństwa: wieniec z dwunastu gwiazd dokoła głowy Maryi Panny, opisany w Księdze Apokalipsy św. Jana.

W pierwszych latach swojego działania, kolejne grupy skautowe z Niemiec, Francji, Anglii i Belgii przyłączają się do Federacji. FSE jest nadal niewielkie, ale prowadzi wiele wymian międzynarodowych: wymiar europejski, który realizuje w swoich jednostkach, to element który odróżnia Skautów Europy od innych ówczesnych stowarzyszeń skautowych. Odbywa się wiele międzynarodowych spotkań, aktywości i obozów. We francuskim magazynie Passat możemy przeczytać: “Obóz letni jest przede wszystkim okazją, aby poznać lepiej Europę i naszych braci harcerzy i siostry harcerki. Drużyna nigdy nie organizuje obozu letniego sama, ale zawsze z jednostką z innego kraju”. 

FSE organizuje “obozy federalne” zwane “Jamborettes”. W 1959 w Wasserfal w Niemczech odbył się pierwszy taki obóz, na którym zebrało się około 150 osób z Niemiec, Francji i Belgii. W kolejnym roku zorganizowano obóz federalny w Saint-Loup de Naud, w regionie paryskim – wzięło w nim udział 200 skautów z Niemiec, Francji, Beligii oraz Wielkiej Brytanii. W 1962 odbył się trzeci taki obóz – w Batassart w Belgii – który zgromadził tym razem 250 osób. Czwarty obóz w 1964, w Marburg (Niemcy) zgromadził 400 uczestników. Kolejny odbył się w Kergonan we Francji w roku 1968.

W 1962, Perig Géraud-Keraod i jego żona Lizig dołączyli do francuskiego stowarzyszenia FSE. W ciągu kilku lat przekazali ruchowi szczególnego ducha i żywą dynamikę, tchnęli w niego duszę. Byli naczelnikami francuskiego stowarzyszenia przez prawie 25 lat. Ich zaangażowanie sprawiło, że stali się również odpowiedzialni za Federację na szczeblu europejskim. Dzięki ich działaniom, pomimo przeciwności zewnętrznych, FSE rozwinęła się w znaczący sposób, zarówno we Francji, jak i w Europie. W 1986, gdy para przekazała swoje funkcje następcom, FSE liczyła już ponad 50 000 członków. To pozwala nam uznać, że Perig i Lizig byli w paktyce założycielami FSE. 

Perig Géraud-Keraod (1915-1997) był skautem w dzieciństwie. Podczas II wojny światowej brał czynny udział w ruchu oporu. Po wyzwoleniu zaś aktywnie działał w Bretońskiej Misji Katolickiej w Paryżu.

W październiku 1962, Pierre Géraud-Keraod (Perig po bretońsku) i Lucienne (Lizig po bretońsku) dołączyli do FSE wraz ze swoimi 7 grupami “Bleimor Scouts Community”, z Bretońskiej Misji Katolickiej.

Perig Géraud-Keraod ofiarował francuskiemu stowarzyszeniu i całemu FSE nową energię do działania. Chciał ożywić katolicki skauting ojca Sevin poprzez zintegorwanie go z duchem i wymiarem europejskim. Dzięki działaniom tej pary w marcu 1963 przeredagowano Dyrektorium Religijne. Został do niego dołączony obszerny fragment z Karty Skautingu Europejskiego, zatwierdzony przez Stolicę Apostolską 13 czerwca 1962. Również wtedy ustalono treść Ceremoniału i zasady umundurowania oraz odbyły się pierwsze obozy szkoleniowe dla szefów i zastępowych. Pierre i Lucienne wykonali ogromną pracę w celu zredagowania podstawowych zasad skautingu, co doprowadziło do powstania oficjalnego dokumentu pt. “Karta zasad skautingu europejskiego”, który został podpisany w czerwcu 1965 r. przez wszystkie stowarzyszenia Federacji.

W 1974 powstało Stowarzyszenie w Kanadzie. 1976 na nowo zaczęło działać katolickie stowarzyszenie w Niemczech. Powstały również stowarzyszenia we Włoszech i w Luksemburgu. Aby sprostać nowym wyzwaniom związanym z rozwojem, FSE dokonuje reorganizacji – redaguje nowy Statut Federalny.

Wraz z nowym Statutem zostaje przyjęta oficjalna nazwa organizacji, aktualna do dzisiaj: „Union Internationale des Guides et Scouts d’Europe-Fédération du Scoutisme européen”, czyli Międzynarodowy Związek Przewodniczek i Skautów Europy – Federacja Skautingu Europejskiego. Zatem od tego momentu F.S.E. stała się U.I.G.S.E.- F.S.E. 

W 1977 powstały protestanckie stowarzyszenie niemieckie oraz stowarzyszenie szwajcarskie, a rok później hiszpańskie i portugalskie stowarzyszenia. Stowarzyszenie austriackie powstało 1981 roku.

12 marca 1980 roku Rada Europy przyznała UIGSE-FSE status doradczy w ramach Konferencji Międzynarodowych Organizacji Pozarządowych. Obecnie Federacja ma status członkowski. 

9 listopada 1989 roku, podczas spotkania Rady Federalnej w Rzymie, uczestnicy otrzymali wiadomość o upadku muru berlińskiego. Od tego momentu UIGSE-FSE, jako organizacja zaczęła wychodzić poza starą “żelazną kurtynę”. Głównym pomysłodawcą tego projektu rozwoju był nowy Komisarz Federalny, Gildas Dyèvre, silnie wspierany przez niektóre stowarzyszenia, w szczególności te z Francji, Włoch, Niemiec i Belgii. 

Przez ponad 50 lat komunizm działał usilnie, aby wyeliminować wiarę chrześcijańską z życia mieszkańców Europy Środkowej i Wschodniej. Nie powiodło się to jednak, a UIGSE-FSE zaczęło otrzymywać prośby o informacje i pomoc z wielu krajów, w których obywatele chcieli poznać chrześcijański skauting, aby móc dzięki niemu działać na rzecz ewangelizacji młodzieży. To doprowadziło do powstania nowych stowarzyszeń, które dołączyły do UIGSE-FSE.

Tak było w przypadku Węgier w 1990, Rumunii w 1991 oraz Litwy w 1992. Polskie Stowarzyszenie Harcerstwa Katolickiego „ZAWISZA”, założone konspiracyjnie w roku 1982, dołączyło do UIGSE-FSE w 1995. W następnych latach pojawiły się nowe stowarzyszenia w Albanii, Bułgarii, Białorusi, na Łotwie, w Czechach i na Ukrainie. W 2003 rosyjskie stowarzyszenie ORIOUR uzyskało status “obserwatora”.

Obecnie UIGSE-FSE gromadzi ponad 67 000 członków – nie tylko w około dwudziestu krajach europejskich, ale także w Kanadzie, w USA i w Meksyku.